در حوزه ساخت‌وساز شهری، یکی از مهم‌ترین نهادهای تصمیم‌گیرنده برای نحوه توسعه، تراکم‌گذاری و تغییر کاربری‌ها، کمیسیون ماده ۵ شهرداری است. این کمیسیون، تأثیر مستقیمی بر روند پیشرفت پروژه‌های ساختمانی، طرح‌های جامع شهری و حتی سیاست‌گذاری کلان در حوزه شهرسازی دارد.
در سال‌های اخیر، تغییراتی در ترکیب، شیوه عملکرد و حتی سیاست‌های اجرایی کمیسیون ماده 5 شهرداری رخ داده است که بسیاری از فعالان حوزه ساخت‌وساز و شرکت‌های عمرانی را با پرسش‌هایی مواجه کرده است:
«چرا کمیسیون ماده ۵ تغییر کرد؟ این تغییرات چه تأثیری بر پروژه‌های عمرانی دارد؟ آیا تسریع در روند صدور مجوز رخ می‌دهد یا فرآیند پیچیده‌تر شده است؟»
در این مقاله، به‌صورت تخصصی و کاربردی به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم.
کمیسیون ماده ۵ شهرداری چیست؟
کمیسیون ماده ۵، براساس ماده ۵ قانون شورای عالی شهرسازی و معماری کشور تشکیل شده و وظیفه اصلی آن، بررسی و تصویب تغییرات طرح تفصیلی شهرهاست. این طرح‌ها شامل مواردی مانند:
-
تعیین نوع کاربری اراضی (مسکونی، تجاری، اداری، فضای سبز و...)
-
میزان تراکم مجاز ساخت‌وساز
-
ضوابط و محدودیت‌های ارتفاع ساختمان‌ها
-
عرض معابر و شبکه دسترسی
در واقع، اگر بخواهید ملکی را با کاربری جدید بسازید یا خارج از چارچوب طرح تفصیلی اقدام به ساخت کنید، باید موضوع در کمیسیون ماده ۵ بررسی و تأیید شود.
چرا کمیسیون ماده ۵ شهرداری تغییر کرد؟
تغییرات در کمیسیون ماده ۵ ناشی از چند عامل اساسی است که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها از نگاه شرکت‌های عمرانی و نهادهای شهرسازی اشاره می‌کنیم:
1. پاسخ به نیازهای جدید شهرنشینی
رشد سریع شهرنشینی، تغییر الگوهای مصرف زمین، افزایش تقاضا برای خدمات و زیرساخت‌های شهری، باعث شده که طرح‌های تفصیلی سنتی دیگر پاسخ‌گوی شرایط جدید نباشند. به همین دلیل، لازم بود ساختار کمیسیون ماده ۵ نیز بازنگری شود تا بتواند با انعطاف بیشتری به نیازهای روز پاسخ دهد.
2. شفاف‌سازی و کاهش تخلفات
در گذشته، برخی تصمیمات کمیسیون ماده ۵ به دلیل نبود شفافیت، مورد نقد قرار می‌گرفتند. ایجاد سازوکارهای جدید و شفاف‌تر، انتشار مصوبات، و الزام به رعایت دستورالعمل‌های شهرسازی در تغییرات کمیسیون، از مهم‌ترین اهداف این بازنگری بود.
شرکت عمرانی‌هایی که به‌صورت حرفه‌ای در حوزه ساخت‌وساز فعالیت دارند، از این شفافیت سود می‌برند؛ چرا که رقابت ناعادلانه ناشی از رانت یا تغییرات غیرقانونی کاربری کاهش می‌یابد.
3. تمرکززدایی و افزایش نقش شورای عالی شهرسازی
در سال‌های اخیر، برای جلوگیری از تصمیمات سلیقه‌ای در کمیسیون‌های استانی و شهری، شورای عالی شهرسازی و معماری کشور بر نظارت بر مصوبات کمیسیون‌های ماده ۵ تأکید بیشتری داشته است. این تغییر باعث شده تا مصوبات این کمیسیون‌ها، بیش از گذشته با طرح جامع شهری همخوانی داشته باشد.
4. اصلاح ترکیب اعضا و افزایش تخصص‌محوری
در برخی استان‌ها، ترکیب اعضای کمیسیون ماده ۵ شهرداری تغییر کرده تا حضور افراد متخصص در حوزه‌های شهرسازی، محیط زیست، ترافیک، اقتصاد شهری و حتی فناوری‌های نوین تقویت شود. این اقدام باعث افزایش دقت در تصویب پروژه‌ها و کاهش نگاه صرفاً درآمدزایانه شده است.
تأثیر این تغییرات بر شرکت‌های عمرانی
تغییر در ساختار و عملکرد کمیسیون ماده ۵ شهرداری، تأثیر مستقیمی بر روند توسعه پروژه‌های شرکت‌های عمرانی دارد. برخی از این تأثیرات عبارت‌اند از:
-
افزایش پیش‌بینی‌پذیری: با شفاف شدن روندها، شرکت‌ها بهتر می‌توانند طرح‌های خود را برنامه‌ریزی کنند.
-
کاهش امکان گرفتن امتیازهای ویژه: فضا برای استفاده از رانت و نفوذ شخصی کاهش یافته و رقابت سالم‌تر می‌شود.
-
افزایش اهمیت مطالعات اولیه: چون کمیسیون‌ها تخصص‌محورتر شده‌اند، مطالعات ترافیکی، زیست‌محیطی و اقتصادی باید قوی‌تر باشند.
-
احتمال افزایش زمان بررسی پرونده‌ها: به دلیل بررسی‌های دقیق‌تر، ممکن است صدور مصوبه کمیسیون کمی زمان‌برتر از قبل باشد.
راهکار شرکت‌های عمرانی برای هماهنگی با کمیسیون ماده ۵
برای شرکت‌های فعال در این حوزه، لازم است استراتژی‌های جدیدی اتخاذ شود تا هم‌راستا با تغییرات کمیسیون ماده ۵ حرکت کنند. برخی از راهکارهای پیشنهادی:
-
همکاری با مشاوران متخصص شهرسازی و حقوقی
-
تهیه طرح‌های توسعه شهری منطبق بر ضوابط جدید
-
پرهیز از رویکردهای صرفاً سودمحور و توجه به پایداری شهری
-
حضور در جلسات مشورتی و برنامه‌ریزی‌های شهرداری
-
استفاده از تجربیات شرکت‌های موفق و مستندسازی فرایندها
نتیجه‌گیری
تغییرات اخیر در کمیسیون ماده ۵ شهرداری نه یک مانع، بلکه فرصتی برای بهبود کیفیت ساخت‌وساز و حرکت به سوی شهرهای پایدار و قانون‌مدار است. برای شرکت‌های عمرانی، این تحولات می‌تواند به منزله افزایش شفافیت، کاهش ریسک، و ارتقاء استانداردهای پروژه‌ها باشد؛ مشروط بر اینکه با نگاه حرفه‌ای و تخصصی به این تغییرات واکنش نشان دهند.
شرکت‌های عمرانی هوشمند، با شناخت دقیق تحولات، آینده‌نگری و بهره‌گیری از مشاوران کارآزموده، می‌توانند در مسیر توسعه پایدار شهری نقش مؤثری ایفا کنند.
- ۰ ۰
- ۰ نظر
چرا کمیسیون ماده ۵ شهرداری تغییر کرد؟
قیمت خرید کوادکوپتر: عوامل تأثیرگذار و راهنمای خرید
راههایی که آکواریوم دبی می‌تواند شما را ورشکست کند
فقط چند مسائل آسان بازار تجریش نادیده بگیرید